Öğrenme İhtiyacı:
İnsanoğlu küçük yaşlarda, deneyerek, dokunarak, sorarak öğrenmeye çalışır. Ancak kendisine bir şey öğretilmeye çalışıldığında, bir sebep ve gerekçeye ihtiyaç duyar. Bir diğer deyişle neden öğrenmesi, bilmesi gerektiğini anlamak ister. Eğer kişide bu gerekçe yeterli oluşmadı ise direnç gösterir ya da öğrendiğini içselleştiremez. Bu gerekliliğin karşılanma düzeyi, öğrencinin o konuya ilgisini arttırır ya da azaltır. Eğitim sistemimizde bu gerekçeleri yaratmaya ihtiyaç duyulmadan aktarılmaya çalışılan her bilgi de böyle bir dirençle karşılaşır. Eğitimin anahtar ilkesi; öğrenciyi bilgiye, öğrenmeye itmek değil, bilgiye, öğrenmeye çekmek olmalıdır. Gönülsüzlük temelinde yürütülen her eğitim faaliyetinin varabileceği nihai hedef sınavları geçerek zorunlu bir prosedürü atlamanın ötesine geçemeyecektir.
Öğrenciyi bilgiye ve öğrenmeye çekebilmek, öğrenilecek olanla ilgili merak uyandırma, öğrenme gerekçesi yaratma ve öğrenmeyi öğrenmekten haz duyacakları yöntem ve yaklaşımlarla sağlanabilir.
Öğrenme Yöntemi Olarak Yaratıcı Drama:
Öğretimde Yaratıcı drama ya da diğer bir isimle drama temelli öğrenme yöntemi ve bu yöntemde kullanılan teknikler, yaklaşımlar, yaratılan dramatik anlar, öğrencinin öğrenilecek olanla ilişkisini güçlendiren ortamlar yaratarak, öğrencilerin, kendi yaşantısal süreçlerini kullanmasını, o an ile ilişkilendirerek eyleme dönüştürmesini ve kendine özgün ifadelerle çıkarımlarda bulunabilmesini sağlamaktadır. Böylelikle öğrenci, soyut ya da somut olan her şeyi, her bilgiyi, her olayı ve ilişkiyi inceleyebilir, defalarca deneyimleyebilir, fikir üretebilir ve geliştirebilir.
Öğrenme Süreçlerinde Bilgiyi Somutlaştırma:
Öğretimde yaratıcı drama (ÖYD) modelinde Rol oynama ve doğaçlamalar, sadece kişi değil, hayvan, bitki, nesne, kavram, yer, tarih vb. er türlü canlı, cansız, soyut, somut varlıklar ve olgular üzerinden yapılabilir.
Öğrenci konu ile ilgili bir kişiyi tanımlarken, ilişkileri irdelerken ya da bir yeri, tarihi, olguyu, olayı, kavramı, tanımı ve özellikleri ile öğrenirken, rol üzerinden somutlaştırarak daha anlaşılır bir hale getirir, inceler, içselleştirir. Doğaçlama ya da canlandırma aşamalarında öğrenciler bazen; dağ, ova, deniz, ülke, gezegen vb. yerlerin, bazen; üçgen, açı, kenar, atom, molekül, element, enerji, uzay, rönesans, realizm, demokrasi, laiklik, yardımlaşma, saygı vb. somut ya da soyut kavramların, bazen; M. Kemal ATATÜRK, Fatih Sultan Mehmet, Leonardo da vinci, Nazım Hikmet, Mozart, Mimar Sinan vb. kişilerin, Bazen ise; kaldıraç, uçak, kömür, cam…gibi nesnelerin rollerine girerek inceleme, tanıma, fark etme, anlama ve öğrenme durumlarını daha etkin bir şekilde gerçekleştirir.
Bilgi İle Bağ Kurma:
ÖYD modelinde yer alan yönergelerdeki dramatik an/anlar, öğrenilecek bilgiyi ön plana çıkarması, vurgulanması ve öğrencinin yaratıcılığını harekete geçirerek, üzerinde düşünmeyi, tartışmayı ve sağlaması ile öğrenme anını güçlendirir.
Bu uygulamalarla gerçekleşen öğrenme süreçlerinde öğrenci, bilgiyi olduğu gibi almak yerine, kendi duygu, düşünce, birikim ve yaratıcılığını kullanarak, bilgi ile gerçek bir ilişki kurabilir. Böylece öğrenci bilgi içinde gezinerek onu inceleyebilir, sorgulayabilir, tartışabilir, diğer bilgilerle ve yaşantı ile neden ve nasıl ilişkilendirebileceğine kendi karar verir. Böylece öğrenci öğrenme sürecinde gerçekten aktif yer almış olur.
Yaratıcı Dramanın Pedagojik Yönü
Öğrenme süreçleri, eğitsel süreçlerle bir bütünlük içerisinde olabilir. Yaratıcı Dramanın doğal kazanımları zaten, eğitsel süreçlerdeki kazanımlarla örtüşmektedir. Bu “eğitsel” kazanımlar, ÖYD modelli yazılan planlarda örtük gibi görünse de, uygulama süreçlerinde çok belirgin olarak ortaya çıkmakta ve uygulamaların sürekliliği öğrencilerin sosyal, duygusal ve davranışsal alanlarında gelişim sağlamaktadır. Buradaki en önemli unsur ve kriter, eğitsel kazanımların Yaratıcı drama lider özelliklerine uyumlu öğretmen tutum ve yaklaşımları ile gerçekleşebiliyor olmasıdır.
Eğitim-Öğretimde Yaratıcı Drama İlkeleri
1- Seyirlik olmaması
2- Bilginin kişileştirilmesi
3- Sonuç değil süreç odaklı olması
4- Yargıların olmaması
5- Katılımın gönüllü olması
6- Rol oynama ve doğaçlama temelli olması
7- Bilginin somutlaştırılması, anlamlandırılması ve yapılandırılması
8- Yönergelerde dramatik an (Çatışma) olması,
9- Katılımcıların kendi yaşantısal süreçlerinden faydalanmalarının sağlanması,
10- Tüm öğrenme alanlarının aynı anda kullanılması
11- Eğitmenlerin Ö.Y.D. eğitimi almış olmaları
