Tiyatro ve yaratıcı drama çalışmalarında olmazsa olmazlardan olan doğaçlama, önceden bilinmeyen, planlanmamış olarak tanımlanır. Spontanlığı, kişinin kendini rahat bırakmasını ve anda kalmasını sağlamaktadır. Yaratıcı dramada verilen konuya göre doğaçlama hazırlanır. İlla olması gerekmese de yaş grubuna göre şapka, çanta gibi sembolik aksesuarlar da kullanılarak grup karşısında bir canlandırma yapılır. O anda doğaçlama yapılacağı gibi verilen doğaçlama konusu üzerinde tekrar çalışarak ve oynamalar yaparak bir canlandırma hazırlanırsa da buna yapılandırılmış doğaçlama denir. Yaratıcı dramada kişi doğaçlama yaptıkça her şeyi kontrol etme gücünden vazgeçerek spontanlığa daha çok yaklaşır.
Doğaçlama Tiyatroda, sadece seyirciden alınan bir çıkış noktası, hemen hemen dekorsuz ve sadece oyuncuların üzerindeki günlük kıyafetler ile doğaçlama yapılır. Günümüzde çok fazla yaygınlaşan Doğaçlama Tiyatro’nun aslında düşünüldüğü gibi sadece güldürme kaygısı yoktur. Bu eğitimin içinde, daha sonradan kişinin hayatına aktaracağı birçok şey vardır; bunlardan en önemlisi “kabul”dür. Kişinin karşısındakini büyük bir alçakgönüllülük ile kabul etmesi gerekmektedir. Eğer oyuncu arkadaşın sana “anne” diyorsa anne, “bir pizza alabilir miyim” dediyse garson, “kanka sinemaya gidelim mi?” dediyse de arkadaşsın demektir. Karşıdaki kişinin söylediklerini kabul etmek ve olumlu bakmak yaşamımıza katacağımız önemli noktalardandır. Bir başka konu ise “dinlemedir” ama tüm bedeninle ve zihninle dinleme. Sahnede veya seyirci ile ilgili olup biteni dinleme ve anlama doğaçlamanın en önemli unsurlarındandır. Zamanı geldiğinde konuşmak veya gerekmiyorsa konuşmamak da doğaçlama tiyatroda dikkat edilmesi gerekenler arasında yer alır. Tiyatronun, beden kullanımı ve hareket odaklı olması, doğaçlama tiyatro için de geçerlidir. Konuşmak için konuşmamak ama ne olursa olsun sahnede hareket ile var olmak..
Sayfalarca değil bir satır bile metnin olmadığı ve sadece seyirciden alınan bir çıkış noktası ile kendini ana bırakıvermek, spontan davranmak, yaratıcılığa yelken açmak ve hatalarımızı sahnede kutlamak için iyi ki doğaçlama tiyatro var.
Yeşim İmre Hanoğlu
Yaratıcı Drama Eğitmeni
